ความเป็นมา
สํานักงานเลขานุการกรมได้ก่อตั้งขึ้นมาพร้อมกับกรมพัฒนาที่ดิน จากเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2506 ได้มีประกาศในราชกิจจานุเบกษาให้ใช้ พระราชบัญญัติ 3 ฉบับ คือ พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2506 พระราชบัญญัติ โอนกิจการบริหารของกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ.2506 และพระราชบัญญัติจัดระเบียบสํานักนายกรัฐมนตรี พ.ศ. 2506 ใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2506 มีผลเป็นการตั้งกระทรวงพัฒนาการแห่งชาติขึ้นใหม่โดย รวมงาน ของกระทรวงสหกรณ์ ที่มีอยู่เดิม เข้าอยู่ในกระทรวงใหม่นี้ด้วย โดยมี หน่วยงานในสังกัดทั้งหมด 13 หน่วยงาน ซึ่งกรมพัฒนาที่ดินเป็นกรมหนึ่งที่ได้รับการจัดตั้งในครั้งนี้ด้วย โดยมีหน่วยงานจํานวน 5 กอง คือ สํานักงานเลขานุการกรม กองจําแนกดิน กองบริรักษ์ที่ดิน กองนโยบายที่ดิน และกองปฏิบัติการสนามสํารวจที่ดิน พร้อมกันนั้นได้มีประกาศสํานักนายกรัฐมนตรีเรื่องแต่งตั้งข้าราชการพลเรือน เมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2506 แต่งตั้งให้ นายบรรเจิด พลางกูร ผู้เชี่ยวชาญทางดินและปุ๋ย กรมกสิกรรม ดํารงตําแหน่ง อธิบดีกรมพัฒนาที่ดิน
ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2515 ได้มีการยุบกระทรวงพัฒนาการแห่งชาติ และมีการแบ่ง ส่วนราชการใหม่เพื่อให้เหมาะสมกับสถานการณ์ในเวลานั้น โดยประกาศคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 216 217 และ 218 ลงวันที่ 29 กันยายน พ.ศ. 2515 ซึ่งประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบับพิเศษ เล่มที่ 89 ตอนที่ 145 ลงวันที่ 29 กันยายน พ.ศ. 2515 ให้กรมพัฒนาที่ดิน กรมชลประทาน และกรมส่งเสริมการเกษตร โอนมาสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
ในปี พ.ศ. 2526 มีประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 100 ตอนที่ 160 ลงวันที่ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2526 ให้พระราชบัญญัติ พัฒนาที่ดิน พ.ศ. 2526 มีผลบังคับใช้โดยให้กรมพัฒนาที่ดินมีหน้าที่สํารวจวิเคราะห์ตรวจสอบดินหรือที่ดิน เพื่อให้ทราบถึง ความอุดมสมบูรณ์ตามธรรมชาติ และความเหมาะสมแก่การใช้ประโยชน์ที่ดิน จําแนกดิน การพัฒนาที่ดิน ทําสํามะโนที่ดิน หรือภาวะเศรษฐกิจที่ดิน รวมทั้งมีอํานาจหน้าที่เกี่ยวกับการสถิติตามกฏหมาย ว่าด้วยสถิติในเรื่องที่เกี่ยวกับ การทําสํามะโนที่ดิน ตลอดจน ให้บริการวิเคราะห์ตรวจสอบตัว อย่างดินการปรับปรุงดินหรือที่ดิน หรือการอนุรักษ์ดินและน้ำ เพื่อเกษตรกรรมแก่เกษตรกรและเอกชนทั่วไป
ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2527 ได้มีการออกพระราชกฤษฎีกา พ.ศ. 2527 แบ่งท้องที่ของกรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ออกเป็นเขตและพระราชกฤษฎีการแบ่งส่วนราชการกรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พ.ศ. 2527 ให้มีหน่วยงานจํานวน 9 กอง และ 13 สํานักงาน
และในวันที่ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2545 กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ประกาศกฎกระทรวง แบ่งส่วนราชการกรมพัฒนาที่ดิน พ.ศ. 2545 ซึ่งประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 119 ตอนที่ 103 ก ลงวันที่ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2545 แบ่งส่วนราชการกรมพัฒนาที่ดินออกเป็น 13 สํานักงาน 5 กอง 3 สํานัก และ 1 ศูนย์ ประกอบด้วย สํานักงานเลขานุการกรม กองการเจ้าหน้าที่ กองคลัง กองช่าง กองแผนงาน กองแผนที่ สํานักวิจัยและพัฒนาการจัดการที่ดิน สํานักวิทยาศาสตร์เพื่อ การพัฒนาที่ดิน และสํานักสํารวจดินและวางแผน การใช้ที่ดิน ศูนย์สารสนเทศ และสํานักงาน พัฒนาที่ดินเขต 1-12
นับตังแต่วันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2506 จนถึงปัจจุบัน กรมพัฒนาที่ดินมีผู้ที่ดํารง ตําแหน่งอธิบดีกรมพัฒนาที่ดิน จํานวน 18 ท่าน ดังนี้
- นายบรรเจิด พลางกูร (23 พ.ค. 2506-30 ก.ย. 2523)
- นายอนันต์ โกเมศ (1 ต.ค. 2523-30 ก.ย. 2528)
- นายสมาน ริมวานิช (1 ต.ค. 2528-28 ก.พ. 2532
- นายสิทธิลาภ วสุวัติ (1 มี.ค. 2532-30 ก.ย. 2535 และ 1 ต.ค. 2536- 30 ก.ย. 2537)
- นายณรงค์ มีนะนันท์ (1 ต.ค. 2535- 18 ก.ย. 2536
- นายบุณยรักษ์ สืบศิริ (1 ต.ค. 2537 – 30 ก.ย. 2538
- นายสมพงษ์ ถีรวงศ์ (1 ต.ค. 2538 – 30 ก.ย. 2539 และ 1 ต.ค. 2540 – 30 ก.ย. 2541)
- นายสมพงษ์ ปองเกษม (1 ต.ค. 2538 – 30 ก.ย. 2540
- นายสิมา โมรากุล (1 ต.ค. 2540 – 27 ต.ค. 2545)
- นายอรรถ สมร่าง (28 ต.ค. – 16 พ.ย. 2545 รก. และ 17 พ.ย. 2545 –30 ก.ย. 2548)
- นายชัยวัฒน์ สิทธิบุศย์ (27 ต.ค. 2548 - 30 ก.ย.2550)
- นายบัณฑิต ตันศิริ (1 ต.ค. 2550 - 30 ก.ย. 2552)
- นายธวัชชัย สำโรงวัฒนา (13 ต.ค. 2552 - 30 ก.ย. 2555)
- นายเกรียงศักดิ์ หงษ์โต (4 ต.ค. 2555 - 30 ก.ย. 2556)
- นายอภิชาต จงสกุล (1 ต.ค. 2556 - 31 ต.ค. 2558)
- นายสุรเดช เตียวตระกูล (1 ต.ค. 2558 - 30 ก.ย. 2561)
- นางสาวเบญจพร ชาครานนท์ (1 ต.ค. 2561 - 30 ก.ย. 2565)
- นายปราโมทย์ ยาใจ (1 ต.ค. 2565 - 30 ก.ย. 2567)
- นายทวีศักดิ์ ธนเดโชพล (1 ต.ค. 2567 - ปัจจุบัน)
รายนามคณะผู้บริหาร สํานักงานเลขานุการกรม จากอดีต ถึง ปัจจุบัน
- นายวรสิทธิ์ สุคนธสิทธิ์ พ.ศ. 2506 – 2519
- นายสกูล รัตตานนท์ พ.ศ. 2519 – 2526
- นายจรัล สงวนพงษ์ พ.ศ. 2526 – 2537
- นายอุทัย สมโสภณ พ.ศ. 2537 – 2538
- นางมัทนี โอมะคุปต์ พ.ศ. 2538 – 2544
- นายประสาท ริมชลา พ.ศ. 2544 – 2546
- นายชวิน เจิมสุวรรณ พ.ศ. 2546 – 2546
- นายพงศ์ปิยะ ปิยสิรานนท์ พ.ศ. 2546 – 2546
- นางศิริอร จินดาลัทธ พ.ศ. 2546 – 2547
- นายชวิน เจิมสุวรรณ พ.ศ. 2547 – 2549
- นายประเสริฐ เทพนรประไพ พ.ศ. 2549 - 2551
- นางตุลญา จงสกุล พ.ศ. 2551 – 2553
- น.ส.เบญจพร ชาครานนท์ พ.ศ. 2553 – 2554
- น.ส.ภัทราภรณ์ โสเจยยะ พ.ศ. 2554 – 2554
- นางเพ็ญศรี หมื่นสังข์ พ.ศ. 2554 – 2558
- น.ส.ภัทราภรณ์ โสเจยยะ พ.ศ. 2559 – 2560
- นายสุจินต์ นิลประดับแก้ว พ.ศ. 2561 – 2561
- นายฆนนาท ภู่กรรณ์ พ.ศ. 2562 – ปัจจุบัน
อำนาจหน้าที่
- ดําเนินการปฏิบัติงานสารบรรณของกรม
- ดําเนินการเกี่ยวกับงานช่วยอํานวยการและงานเลขานุการของกรม
- ดําเนินการเกี่ยวกับงานกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้อง
- ดําเนินงานนิติกรรมและสัญญางานเกี่ยวกับความรับผิดชอบทางแพ่ง อาญา งานคดีปกครอง และงานคดีอื่นๆ ที่อยู่ใน อํานาจ หน้าที่ของกรม
- ดําเนินการเกี่ยวกับการประชาสัมพันธ์และเผยแพร่กิจกรรมของกรม
- ดําเนินการเกี่ยวกับงานเลขานุการของคณะกรรมการพัฒนาที่ดิน
- ดําเนินการอื่นใดที่มิได้กําหนดให้เป็นอํานาจหน้าที่ของส่วนราชการใดของกรม
- ดําเนินการปฏิบัติงานร่วมกับหรือสนับสนุนการปฏิบัติงานของหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย
วิสัยทัศน์
เป็นองค์กรนำในด้านระบบสารบรรณ การประชาสัมพันธ์ พัฒนากฎหมาย
วัตถุประสงค์
เพื่อให้กรมพัฒนาที่ดิน และบุคลากรใช้ประโยชน์ในการดำเนินงานตามอำนาจหน้าที่ได้อย่างสะดวก ถูกต้อง และมีประสิทธิภาพ สูงสุด ต่อหน่วยงาน ภายนอก เอกชน และประชาชนทั่วไป ทั้งนี้ ให้เป็นไป ตามพระราชกฤษฎีกา ว่าด้วยหลักเกณฑ์ และวิธีการบริหาร กิจการบ้านเมือง ที่ดีด้วย
ยุทธศาสตร์
- บริหารจัดการงานสารสบรรณให้มีความถูกต้อง รวดเร็ว
- เผยแพร่และประชาสัมพันธ์งานของกรมพัฒนาที่ดิน
- บริการงานกฎหมาย นิติกรรม และสัญญา
- ยกร่างกฎหมาย ประกาศ ระเบียบ ข้อบังคับ และหลักเกณฑ์เพื่อรองรับพระราชบัญญัติพัฒนาที่ดิน
- บริหารจัดการงานพิพิธภัณฑ์ดิน
- อำนวยการและประสานราชการหน่วยงานต่างๆ
สำนักงานเลขานุการกรมได้จัดแบ่งหน้าที่ออกเป็น 6 กลุ่มงาน
1. กลุ่มสารบรรณ มีหน้าที่เกี่ยวกับ
- การลงทะเบียนรับ-ส่ง และร่างโต้ตอบหนังสือราชการของกรมฯ
- ตรวจสอบ จัดหาข้อมูลและทำบันทึกย่อเรื่องสรุปหนังสือต่างๆ เสนอต่อผู้บริหาร และพิจารณาเสนอเรื่องไปยังหน่วยงาน ที่เกี่ยวข้อง
- งานธุรการ การเงิน บัญชีและพัสดุของสำนักงานเลขานุการกรม
- งานเก็บ ค้นหาหนังสือ เอกสาร
- งานธุรการทั่วไป งานติดต่อราชการ และงานซึ่งมิได้อยู่ในหน้าที่ของหน่วยงานใดโดยเฉพาะ รวมทั้งประสานงานกับ หน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้อง
2. กลุ่มนิติการ มีหน้าที่เกี่ยวกับ
- ดำเนินการด้านงานกฎหมาย และระเบียบที่เกี่ยวข้องงานนิติกรรมและสัญญา งานความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ ความรับผิดชอบทางแพ่ง อาญา งานคดีปกครอง และงานคดีอื่นที่อยู่ในอำนาจหน้าที่ของกรม ฯ
- ปฏิบัติงานร่วมกับ หรือสนับสนุนการ ปฏิบัติงานของหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือได้รับมอบหมาย
3. กลุ่มช่วยอํานวยการและประสานราชการ มีหน้าที่เกี่ยวกับ
- ปฏิบัติงานเลขานุการนักบริหาร ตรวจสอบความถูกต้องของเรื่องก่อนนำเสนอ และจัดหาข้อมูลประกอบพิจารณาให้กับผู้บริหาร
- ประสานงาน และติดตามข้อมูลตามแผนงาน / โครงการ ที่ผู้บริหารสนใจและสั่งการ
- ประสานงานด้านการประชุมและราชการทั่วไป
- จัดการดูแลความเป็นระเบียบเรียบร้อยสถานที่ภายในกรมฯ
- ปฏิบัติงานอื่น ๆ ตามที่ได้รับมอบหมาย
4. กลุ่มเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ มีหน้าที่เกี่ยวกับ
- จัดทำแผนประชาสัมพันธ์ กรมพัฒนาที่ดิน
- เผยแพร่ประชาสัมพันธ์ผลการดำเนินงานตามนโยบายกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และกรมพัฒนาที่ดิน
- ผลิตและเผยแพร่ข่าวประชาสัมพันธ์ บทความ บทวิทยุ โทรทัศน์ สื่อสิ่งพิมพ์ ผลการดำเนินงานโครงการ/กิจกรรมต่างๆของกรมฯ
- ถ่ายภาพ/วิดีโอ ประกอบข่าวประชาสัมพันธ์
- เฝ้าระวัง Fake News และรายงานผลไปยังกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
- จัดทำรายการเสียงตามสาย
- ปฏิบัติหน้าที่เป็นกรรมการในคณะกรรมการบริหารงานประชาสัมพันธ์ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
- ประสานงานโฆษกกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
- ปฏิบัติงานอื่นๆ ที่ได้รับมอบหมาย
5. กลุ่มเลขานุการคณะกรรมการพัฒนาที่ดิน มีหน้าที่เกี่ยวกับ
- การตรวจปรับยกร่างกฎหมายในเรื่อง กฎ ระเบียบ ประกาศ ข้อบังคับ หลักเกณฑ์ต่างๆ ตาม พ.ร.บ. พัฒนาที่ดิน พ.ศ. 2551 รวมทั้งวิเคราะห์ วิจัย ศึกษาผลกระทบ และหรือหาแนวทางแก้ไขเกี่ยวกับกฎหมาย พ.ร.บ.พัฒนาที่ดิน และกฎหมายอื่น ที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้งานกฎหมายพัฒนาที่ดินเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ สอดคล้องกับเป้าหมายและบรรลุวัตถุประสงค์ของกรมพัฒนาที่ดิน
- ปฏิบัติงานในฐานะฝ่ายเลขานุการของคณะกรรมการพัฒนาที่ดินในเรื่องกำหนดการจำแนกประเภทที่ดิน วางแผนการใช้ที่ดิน กำหนดบริเวณการใช้ที่ดิน กำหนดเขตการอนุรักษ์ดินและน้ำ ประกาศกำหนด เขตสำรวจที่ดินและเขตสำรวจการอนุรักษ์ดินและน้ำ กำหนดมาตรการเพื่อการปรับปรุงดินและที่ดินกำหนดมาตรการเพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำ เพื่อให้บุคคล และหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง สามารถนำไปปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง
- ให้ความรู้ด้านกฎหมาย ให้คำปรึกษาและความเห็นทางกฎหมายพัฒนาที่ดิน พ.ศ. 2551 และกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้บุคคล และหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องสามารถนำไปปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง
- ให้คำปรึกษาแก่บุคคล หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อให้การดำเนินงานตาม พ.ร.บ.พัฒนาที่ดิน พ.ศ. 2551 เป็นไป ด้วยความ เรียบร้อย
- ปฏิบัติงานและสนับสนุนงานอื่นๆ ตามที่ได้รับมอบหมาย เพื่อสนับสนุนให้กลุ่มงานเลขานุการคณะกรรมการพัฒนาที่ดิน สำนักงานเลขานุการในภาพรวมบรรลุภารกิจที่กำหนดไว้
6. กลุ่มงานพิพิธภัณฑ์ดิน มีหน้าที่เกี่ยวกับ
- ดูแลพิพิธภัณฑ์ดิน อนุรักษ์ จัดเก็บ รวบรวม และแสดงความรู้ด้านปฐพี การกำเนิดของดิน วิวัฒนาการการสำรวจจำแนกดิน ตามกลุ่มชุดดิน การแสดงหน้าตัดของดิน อุปกรณ์การสำรวจดิน ฯลฯ เป็นต้น
- บริหารจัดการพิพิธภัณฑ์ให้เกิดประสิทธิภาพ เช่น การบริหารงาน การจัดการแสดง การเก็บรวบรวมข้อมูล การจัดนิทรรศการ การสงวนรักษา การประชาสัมพันธ์ให้คำปรึกษา แนะนำประสานงานเข้าชมสถานที่ การประสานงานวิทยากรในการให้คำ อธิบายให้ความรู้แก่ผู้เข้าชม จัดทำสื่อและเอกสารสิ่งตีพิมพ์ต่าง ๆ ของพิพิธภัณฑ์ เพื่อประโยชน์ต่องานพัฒนาที่ดิน เกษตรกร นักศึกษาและบุคคลทั่วไป
